* این یادداشت به عنوان سرمقاله شماره 148 روزنامه سرخط منتشر شده است.
هر چند که رئیس دولت یازدهم در شعارهای انتخاباتی خویش بیشتر بر رفع مشکلات اقتصادی تأکید کردند و حتی واژگان فرهنگی «تدبیر» و «امید» را به سمت اقتصاد مایل نمودند، اما به هر صورت یکی از مطالبات اصلی مردم از دولت، مطالبات فرهنگی است.
رهبر معظم انقلاب به عنوان راهبر و سیاستگذار کلان نظام، مهمترین مطالبات فرهنگی از دولت یازدهم را «تکمیل و اجرای طرح مهندسی فرهنگی»، «بهبود فرهنگ کار»، «بهبود فرهنگ مصرف»، «تقویت فرهنگ قرآنی»، «افزایش سرانه مطالعه و تیراژ کتاب» و «مقابله با اباحیگری و بی‌بندوباری اخلاقی» عنوان کرده‌اند.
همچنین حسن روحانی در مناظره فرهنگی انتخابات، به طور مشخص راجع به فرهنگ سخنانی بیان داشت که یادآوری کلیدواژگان آن می‌تواند سمت و سوی مطالبات را جهت بخشد. هر چند که به برخی از آسیب‌شناسی‌ها و راهکارهای آن نقد وارد است. ایشان در جریان مناظره فرهنگی، انقلاب اسلامی را اساسا یک انقلاب فرهنگی دانستند و اشاره کردند فضای فرهنگی باید یک فضای دارای «امنیت» باشد؛ از نظر ایشان با شفاف کردن قوانین، می‌توان نگرانی از سانسور را تا حد زیادی کاهش داد. صیانت از باورهای دینی و تقویت آن، یکی از مهمترین محورهای سخنان رئیس دولت یازدهم در جریان مبارزات انتخاباتی بود که نماد آن ترویج عقلانیت در فهم مسائل دینی در مقابل ترویج قشری‌گری و خرافات به نام دین است که مثال بارز آن نسبت دادن «مدیریت ناکارآمد» به امام زمان (عج) بود! یکی دیگر از دغدغه‌های مهم دکتر روحانی در جریان مناظرات تهمت زدن مسئولان به دیگران بدون حکم قضایی بود. رئیس جمهور در آن روزها با صدای رسا اعلام کرد که «تمرکززدایی» را مهمترین راهکار از میان انواع راهکارها برای حل این معضلات می‌داند.
به نظر می‌رسد که علاوه بر مطالباتی که رهبر معظم انقلاب در جایگاه راهبری نظام برای این دولت متصور هستند، پایبندی به این شعارها در عمل – هر چند که برخی آسیب‌ها به گمان ایشان وجود داشته است – برای این دولت لازم است. به طور مثال مردم مطالبه دارند که وقتی جناب آقای ترکان که در حال حاضر دارای 6 شغل دولتی است، به عنوان یک مسئول بدون حکم قضایی به دیگران تهمت می‌زند، جناب آقای دکتر روحانی به عنوان پاسدار شعارهای خود، به عنوان اولین نفر واکنش نشان دهد و حق را معیار عمل خویش قرار دهد نه نزدیکی و دوری افراد به خود را؛ انشالله همینطور خواهد بود.
* این یادداشت به عنوان سرمقاله شماره 21 هفته نامه سرخط منتشر شده است.
با نزدیک شدن روزهای رأی اعتماد به کابینه دولت جدید، احتمالا روزهای پرهیاهویی را شاهد خواهیم بود، زیرا نوع چینش کابینه توسط رئیس جمهور محترم، به اندازه کافی سؤال برانگیز هست. بالا بودن میانگین سنی کابینه، استفاده نکردن از جوانان به طور مطلق و حضور افراد نزدیک به فتنه وجوه بارز ضعف‌های این کابینه است. هر چند رئیس جمهور کشور حق دارد که وزرای خود را در چارچوب قانون به تشخیص خود و خارج از فشارهای سیاسی – رسانه‌ای انتخاب نماید، اما از سویی مجلس هم حق دارد که رأی خود در اعتماد به این افراد را صادر نماید. به همین دلیل و با توجه به شناختی که از برخی نمایندگان مجلس داریم، احتمالا شاهد بحثی داغ میان موافقین و مخالفین کابینه خواهیم بود.
سخن نگارنده این است که میان این هیاهوی سیاسی، نباید ملاک انتخاب «وزیر صالح» که رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر به آن اشاره کردند، فراموش شود. ملاک انتخاب وزیر صالح فقط مواضع سیاسی او نیست، هر چند که این مواضع هم بسیار مهم است.
باید دقت داشته باشیم که وزیر صالح باید شأن وزارت داشته باشد. دینداری، دانش، تخصص در زمینه مدنظر، سابقه اجرایی، تعهد، شوق خدمت به مردم و پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی از ویژگی‌های ضروری برای این پست است. پرکاری، ساده زیستی، عدم تمایل به زخارف دنیوی و روحیه اشرافی، ترجیح منافع ملی و مردمی بر منافع گروهی و شخصی، استکبارستیزی و شجاعت در برابر دشمن نیز از ویژگی‌های بعدی برای تصدی این سمت است.
موضع افراد در قبال فتنه سال 88 یک ملاک مهم برای ارزیابی شخصیت‌های سیاسی است. رهبر معظم انقلاب نه تنها گردانندگان و حامیان فتنه، بلکه ساکتین فتنه را در بحبوحه آشوب‌ها علیه مردم «رفوزه» خواندند و گفتند در این مورد «تجدیدی» وجود ندارد. ایشان در 29 تیر 88 فرمودند: «این حرکت در مسیر خلاف ملت است. همه‌ى ما خیلى باید مراقب باشیم؛ خیلى باید مراقب باشیم: مراقب حرف زدن، مراقب موضعگیرى کردن، مراقب گفتنها، مراقب نگفتنها. یک چیزهائى را باید گفت؛ اگر نگفتیم، به آن وظیفه عمل نکردهایم. یک چیزهائى را باید بر زبان نیاورد، باید نگفت؛ اگر گفتیم، برخلاف وظیفه عمل کردهایم. نخبگان سر جلسهى امتحانند؛ امتحان عظیمى است. در این امتحان، مردود شدن، رفوزه شدن، فقط این نیست که ما یک سال عقب بیفتیم؛ سقوط است.» در چند روز گذشته، رسانه‌ها به این امر به صورت پررنگ پرداختند که امر مبارکی است اما نگرانی آنجاست که فقط همین یک مورد ملاک تصمیم‌گیری شود، زیرا در این صورت ممکن است در صورت تأیید یا رد یک فرد برای وزارت، شائبه سیاسی بر آن وارد شود و افکار عمومی برداشت مناسبی از آن نداشته باشد و کشور دچار فاز جدیدی از تنش سیاسی شود. پرداختن به همه معیارها در این راه کمک شایانی به آرامش روانی مردم می‌نماید، بنابراین بر نمایندگان مردم لازم است که در این راه بیشترین کوشش را به کار گیرند.
* این یادداشت به عنوان سرمقاله بنگاه رسانه‌ای نکات پرس منتشر شده است.
بعدازظهر 12 مرداد 1392، رهبر معظم انقلاب رأی مردم به حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور را تنفیذ نمودند. به این ترتیب هشت سال خدمتگزاری دولتی که به کار و تلاش شبانه روزی شناخته می‌شود، به پایان می‌رسد و محمود احمدی‌نژاد با تمام نقاط قوت و ضعفش، با عنوان «رئیس جمهور سابق» خطاب خواهد شد. هر چند که خودش در مزاحی معنادار لفظ «سابق» را با «پیشتاز» بودن ترجمه کرد.
به راستی که در روزهای وداع با دوران ریاست جمهوری او -به تبعیت از رهبر معظم انقلاب- باید بیشتر به نکات مثبت و قوت وی و دولتش پرداخت. اگر بخواهیم ویژگی‌های مثبت ایشان را نام ببریم، اولین ویژگی عشق عمیق به امام زمان (عج) و باور به مدیریت عالم از سوی اوست. باوری که گاه در دولت نهم از سوی مخالفان نظام و گاه در دولت دهم از سوی برخی طرفداران نظام به تمسخر گرفته شد اما او ثابت قدم بر این باور خود پایدار ماند و تا آخرین سخنان خود با مردم آن را تکرار و اهمیت آن را گوشزد کرد. گویی که استفاده از قدرت در حکومت بدون توجه و اعتنا به صاحب اصلی حکومت، غصب آن است که در واقع معنی ولایت فقیه هم همین است.
ویژگی پررنگ بعدی او اعتماد و باور به مردم و قدرت مردم بود. نگارنده به خاطر دارد که در تبلیغات انتخاباتی سال 1384 شهردار وقت تهران، با صدای رسا اعلام کرد که «اگر رئیس جمهور شوم هم بدون کمک مردم نمی‌توانم کاری کنم؛ این مردم هستند که باید اجرا کنند، نظارت کنند و اصلاح نمایند.» و همگان دیدند که با قدرت اعتماد به مردم کارهایی در این هشت سال انجام شد که دولت‌های قبلی از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی می‌کردند و به یک آرزو برای دلسوزان کشور تبدیل شده بود: سهمیه بندی بنزین، هدفمندی یارانه‌ها، اجرایی شدن اصل 44، سهام عدالت، مسکن مهر و ... گویی مردمی بودن و از جنس مردم بودن، اعتماد او به ملت را ساخته بود. او همیشه به نوکری مردم افتخار کرد و همواره به سخنان آنان گوش داد و بر حق آنان پافشاری کرد؛ همانطور که در تبلیغات انتخاباتی سال 1384 گفته بود: «اگر پافشاری بر حق مردم، رادیکالیسم است، من به آن افتخار می‌کنم و اگر دزدی، چپاول و رانت‌خواری اسمش میانه‌روی و اعتدال است، من از آن بیزارم.»
ویژگی بعدی ایشان سخت‌کوشی و خستگی‌نشناسی اوست. از دقایق ابتدایی ریاست جمهوری تا آخرین لحظات، کوشید تا به قول خودش قدر ثانیه به ثانیه فرصت خدمتگزاری را بداند و اینگونه بود که توانست در روزهای پایانی اعلام کند که حاضرم عملکرد دولتم را در هر بخشی با عملکرد دولت‌های پیشین مقایسه نمایم.
شجاعت در برابر دشمنان دین و مردم، ویژگی بعدی اوست که باعث شد با افتخار شعارهای انقلاب را در طی 8 سال خادمیت مردم زنده نماید و قطار انقلاب را به ریل اصلی خود برگرداند. یادمان نرفته است شعارهای سال 1384 مدعیان امروز ولایتمداری را.
یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت ایشان، صبر و سعه صدر است که در میان هشت سال تهمت، توهین و تخریب ناجوانمردانه به وضوح نمایان شد. پاکدستی، ترجیح منافع مردم بر منافع شخصی و جناحی، تمرکز ویژه بر عدالت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، استکبارستیزی، هوشمندی در مقابله با دشمنان ملت، ساده زیستی از دیگر ویژگی‌های منتخب هشت سال سپری شده ملت است که به سادگی نمی‌توان از آن عبور کرد.
از آنجا که توقع مردم و رهبر انقلاب نیز این است که هر رئیس جمهور نقاط قوت رئیس جمهور قبل از خود را دارا باشد، به عنوان یک نفر از مردم توقع دارم که اگر حسن روحانی احساس می‌کند هر کدام از ویژگی‌های ذکر شده را دارا نیست، در خود بوجود آورد. او قرار است دولت تدبیر و امید را اداره کند و مردم به رفع مشکلات خود امید بسته‌اند. امید دارند که او همانطور که خود در مراسم تنفیذ از خدا خواست «خادم» خوبی برای ملت باشد.
* این یادداشت به عنوان سرمقاله شماره 20 هفته نامه سرخط منتشر شده است.
دست به دست شدن قدرت، می‌تواند باعث برکات فراوانی شود. آمدن نیروهای تازه نفس، اعمال سلیقه‌های اجرایی جدید در چارچوب قوانین و زاویه دید متفاوت می‌تواند کمبودهای قبلی را جبران نماید. هر گاه این دست به دست شدن قدرت، با انتخاب مردم و بدون تنش‌های سیاسی صورت پذیرد، این اتفاق فرصت بسیار بزرگتری را فراهم می‌آورد. اتفاقی که پس از انقلاب اسلامی، در پایان دولت‌های متمادی صورت پذیرفت و البته متأسفانه در جریان فتنه 88 به دلیل قانون‌شکنی‌های رقیب، بسیاری از فرصت‌های مشارکت بی‌نظیر 85 درصدی مردم از دست رفت.
به هر حال انتخابات 1392 هم پرشور و هم در کمال آرامش برگزار شد و بعدازظهر امروز رأی مردم به رئیس جمهور جدید از سوی رهبر معظم انقلاب تنفیذ می‌شود. آنچه که مشخص است این است که توجه ویژه به اقتصاد و علم در این دوره، کلید حل مشکلات است. دولت جدید باید با تکیه بر مردم، مشکلات آن‌ها به خصوص در حوزه اقتصاد را قدم به قدم حل نماید. قطعا مردم هم صبر و هم همراهی لازم در این راه را خواهند داشت.
نکته‌ای که لازم است بدان اشاره شود این است که صحیح است که سلایق اجرایی، زوایای دید و نوع نگاه به امور اجرایی ممکن است در بسیاری از موارد متفاوت از دولت قبلی باشد، اما همانطور که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کردند، جهت‌گیری‌های کلی دولت جدید نیاز به بررسی مجدد ندارد، زیرا جهت‌گیری‌های انقلاب مبتنی بر قرائت امام راحل عظیم‌الشأنمان (ره) موجود است.
در سیاست داخلى، اصول امام عبارت است از تکیه به رأى مردم؛ تأمین اتحاد و یکپارچگى ملت؛ مردمى بودن و غیر اشرافى بودن حکمرانان و زمامداران؛ دلبسته بودن مسئولان به مصالح ملت؛ کار و تلاش همگانى براى پیشرفت کشور.
در سیاست خارجى، اصول امام عبارت است از ایستادگى در مقابل سیاستهاى مداخله‌گر و سلطه‌طلب؛ برادرى با ملتهاى مسلمان؛ ارتباط برابر با همه‌ى کشورها، بجز کشورهائى که تیغ را بر روى ملت ایران کشیده‌اند؛ مبارزه‌ى با صهیونیسم؛ مبارزه براى آزادى کشور فلسطین؛ کمک به مظلومین عالم و ایستادگى در برابر ظالمان.
در عرصه‌ى فرهنگ، اصول امام عبارت است از نفى فرهنگ اباحه‌گرى غربى؛ نفى جمود و تحجر و نفى ریاکارى در تمسک به دین؛ دفاع قاطع از اخلاق و احکام اسلام؛ مبارزه با ترویج فحشا و فساد در جامعه.
در اقتصاد، اصول امام تکیه‌ى به اقتصاد ملى و خودکفایی است؛ عدالت اقتصادى در تولید و توزیع، دفاع از طبقات محروم، مقابله‌ى با فرهنگ سرمایه‌دارى و احترام به مالکیت و هضم نشدن در اقتصاد جهانی از دیگر شاخصه‌های اصول امام در اقتصاد است.
امید داریم که دولت جدید به یاد داشته باشد که مردم برای این اصول انقلاب کردند و همواره مطالبه‌گر آرمان‌های امام (ره) هستند. قطعا موفقیت دولت جدید در صورت باقی ماندن در چارچوب این اصول، تضمین شده است.