آزادی بیان و اطلاعات در اسناد منطقه‌ای

 

چکیده

آزادی آرمان شکوهمند بشری است. هنگامی که افراد صحبت از آزادی می‌کنند تفاسیر و مفاهیم مختلفی از آن را مدنظر قرار می‌دهند. طیف گسترده مفهوم انتزاعی آزادی، سبب شده است که بحث‌های مختلفی میان اقوال گوناگون صورت بگیرد. آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها هم درگیر همین مسئله هستند و جوامع گوناگون در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت و با فرهنگ‌های مختلف تفسیر خود را ارائه کرده‌اند. گاهی جامعه‌ای ادعای آزادی کامل برای رسانه‌ها داشته است و گاهی اختناق نصیب رسانه‌ها بوده است و هم‌چنین اکثرا بین این دو و البته خودسانسوری.

پس از گذشت قرن‌ها از حضور مطبوعات در عرصه‌های اجتماعی و بین‌المللی، دولت‌ها و سازمان‌ها به فکر ایجاد نظام حقوق بین‌المللی ارتباطات افتادند. البته قبل از این نیز حقوق ارتباطات بین‌الملل در حد ارتباطات دریایی و زمینی و... وجود داشت، لکن این حقوق ارتباطات فیزیکی، دچار تغییرات ماهوی شد تا به حقوق ارتباطات جمعی تغییر پیدا کند. اما علاوه بر کوشش‌های بین‌المللی، در دهه‌های اخیر کشورهایی که تقریباً از فرهنگ‌های شبیه به هم برخوردار بودند و اکثراً در منطقه جغرافیایی نزدیک به هم زندگی می‌کردند به فکر عهدنامه‌ها و مصوبات درون منطقه‌ای افتادند. این تلاش‌ها با همت کشورهای اروپایی شروع شد و پس از آن به ترتیب کشورهای آمریکایی، آفریقایی، اتحادیه عرب، آسیایی و همچنین کشورهای اسلامی تصمیماتی اتخاذ کردند.

در این مقاله سعی دارم با بیان چگونگی شکل‌گیری این تصمیمات، نقاط افتراق و اشتراک این نظامات را با تمرکز صرف بر «آزادی بیان و اطلاعات» بررسی کنم. 

 

متن کامل این مقاله را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.