پژوهشگروبلاگ شخصی قاسم صفایی نژاد

زمانی که روس‌ها در تاریخ شانزدهم ژوئن 1963 «والنتیناتروشکووا» زن جوانی را که از هر گونه اطلاعات مربوط به خلبانی بری بود، به عنوان اولین زن فضانورد در مدار زمین قرار دادند، مطبوعات و سایر رسانه‌ها به گونه‌ای عکس‌العمل نشان دادند که گویی این پرواز خدشه‌ای بر تصویر فضانوردان مرد بویژه آمریکایی‌ها وارد کرده است. روس‌ها با این حرکت به شدت از ارج و قرب فضانوردان آمریکایی کاستند و نشان دادند که فضانوردی هیچ ربطی به هوانوردی ندارد و نیازی نیست که یک فضانورد، قبلا پروانه خلبانی اخذ کرده باشد.

به طنز می‌توان گفت در چنین وضعیتی، تنها راه چاره‌ای که برای غربی‌ها باقی می‌ماند و با علم به اینکه اصولا فرهنگ آنها اجازه نمی‌داد که زنی بر مدار کره زمین قرار بگیرد، این بود که گروهی کودک فضانورد را آموزش دهند تا از اطریق آنها فضانوردی را به عنوان یک بازی کودکانه جلوه دهند.

پرواز اولین «اسپوتینک» یعنی ماهواره اتحاد شوروی در واقع جز به سخره گرفتن روانی جهان سرمایه‌داری چیز دیگری نبود، آن هم به کمک یک تصویر یا شمایل تکنولوژیکی که راه مقابله با آن جز همان به فضا فرستادن کودکان، چیز دیگری نبود. وجود اولین زن فضانورد بوضوح به حرکتی عاطفی اشاره داشت و از نظر احساسی شدیدا بر غربی‌ها تأثیر گذاشت. لذا می‌توان جنگ آیکون‌ها یا شمایل‌ها که طی آن سعی می‌شود موجودیت جمعی رقبا به زیر سؤال برده شود، از مدت‌ها پیش آغاز شده است و جوهر و عکس به جای نیروهای رزمنده و ماشین‌های جنگی قد برافراشته‌اند و قلم روز به روز برنده‌تر از شمشیر می‌شود.

برای درک رسانه‌ها، صفحه 399

نویسنده: مارشال مک لوهان