پژوهشگروبلاگ شخصی قاسم صفایی نژاد

در مورد تولید محصولات فرهنگی در قالب‌های گوناگون، نظر من این است که جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در بعد شناخت مخاطب و سلایق او، طراحی محتوایی، استفاده از تکنیک در تولید، نحوه عرضه و همچنین بازخوردگیری و عملیات رسانه‌ای پس از آن در مسیر رشد است. ما ضعف‌های جدی داریم که به مرور در حال حل کردن آنها هستیم. این حل کردن نیز هم نیاز به کسب دانش دارد و هم نیاز به کسب تجربه. در اتاق دربسته و در زمین تمرین بدون تماشاگر و بدون مسابقه، نمی‌توانیم کیفیت محصولاتمان را رشد دهیم و به نقطه موثر بر جامعه برسیم.

بنابراین نیاز داریم از اشتباه کردن نهراسیم و از نقد کردن و نقد شدن هم ترسی به دل راه ندهیم و همه را در راستای یک هدف بزرگتر که موثر کردن محصولات فرهنگی است، نگاه کنیم. ترس باعث می‌شود تولید نکنیم و عدم تولید یعنی عقب ماندن. باید شجاع باشیم و تولید کنیم و اشتباهاتمان را هم به سرعت اصلاح کنیم.

این روزها «سلام فرمانده» نه تنها دیده شده است بلکه در حال تبدیل شدن به یک محل نزاع بین دو جبهه است که بعضا حتی به دلیل همین نزاع، گویی باید همه جانبه پشت آن بایستیم. با نگاهی به آینده، حمایت از این اثر می‌تواند نقد از زوایای گوناگون آن هم باشد.

واژه کوچک‌ترین واحد برای تشکیل یک معناست. هرچند برخی «حس» را جزئی‌ترین شاخصه دانسته‌اند، اما از آن جا که حس، نقطه مشترک فهم و تعریف‌پذیری کم‌تری دارد، مناسب‌ترین ابزار واژگان هستند.

اگر می‌دانیم که قرار است اثری با چنین تبلیغاتی وسیعی آماده شود، آیا واژه «فرمانده» واژه مناسبی برای همدل کردن مردم و دهه نودی‌ها و ... هست؟ آیا جامعه الان نیاز به حس نظامی و سلحشوری دارد؟ چرا چنین واژه‌ای توسط ترانه‌سرا انتخاب شده است؟

سال‌ها قبل می‌خواندم یکی از نظریه‌پردازان بزرگ می‌گفت آن چیزی که انقلاب اسلامی ایران را در دنیا متفاوت کرد، بعضا به واژگانی برمی‌گشت که خمینی عزیزمان به آن‌ها تکیه می‌کرد. یکی از آن واژه‌های مهم همین «امام» بود در کنار «امت» که برای همه اندیشکده‌ها و موثران شرق و غرب محل سوال و در جنگ تمدنی ارزشمند و قابل استفاده است.

حال بعد از ۴۳ سال از انقلاب، به جای واژه‌هایی که برگ برنده است، رو می‌آوریم به واژه‌هایی مثل «فرمانده» به جای مفهوم پیچیده، جامع و دوست داشتنی «امام». شاید مصداق همان حدیث «الدهر انزلنی ثم انزلنی...». بعضا آنقدر آش این سطحی شدن شور می‌شود که مسابقه برگزار می‌کنند با هشتک قرآن کتاب فرمانده!

هر چند که باید به تولید کنندگان این اثر خسته نباشید بگوییم ولی باید مراقب باشیم از دایره واژگانی و مفاهیم فرهنگ غنی اسلامی ایرانی‌مان بهتر استفاده کنیم و کیفیت محصولاتمان را روز به روز بهتر کنیم.