پژوهشگروبلاگ شخصی قاسم صفایی نژاد

زندگی همیشه فراز و نشیب داره. روزهای سخت داره و روزهای آسان؛ روزهای دلخواه و روزهای ناخوش. تا بوده در خوشی‌ها و آسانی‌ها که باد به غبغب می‌اندازم که چقدر خوبم و درستم و عاقلم و چندین صفت مثبت دیگر؛ تا هم ناملایمتی بوده که همیشه تقصیر دیگری بوده و کمبود منابع و بدشانسی و چندین بهانه دیگر.

این روزها، روزهای سخت زندگی است. روزهایی که شاید در کنار اینکه تقصیر دیگری انداخته‌ام، به دیگری مقابلی هم چشم امید داشته‌ام؛ بلکه فلان آدم و فلان مسئول بتواند کاری کند که روزهای سخت تبدیل به روزهای درخشان شود.

زهی خیال باطل! اصلا مگر اراده کسی در ملک حق کارگر می‌افتد؟ 

این را متوجه نبودم انگار. انگار شرک آشکارم را نمی‌پاییدم. گیر افتاده‌ام در محاسبه شرک خفی که این کار یک وقت ریا باشد یا نباشد! اما از شرک آشکارم غافلم.

قرآن باز کردم. مطابق معمول نمی‌خواستم سراغش بروم. مرا چه نسبت است به قرائت و تأمل و تدبر در قرآن؟ خودش صدایم کرد. یک جایی آنقدر آمد جلوی چشمم که برداشتم و بازش کردم. این آیات سوره حج آمد که با ترجمه حجت الاسلام قرائتی می‌نویسم:

وَمِنَ النَّاسِ مَن یَعْبُدُ اللَّـهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةَ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ ﴿١١﴾ یَدْعُو مِن دُونِ اللَّـهِ مَا لَا یَضُرُّهُ وَمَا لَا یَنفَعُهُ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِیدُ ﴿١٢﴾ یَدْعُو لَمَن ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِ ۚ لَبِئْسَ الْمَوْلَىٰ وَلَبِئْسَ الْعَشِیرُ ﴿١٣﴾

و از مردم، کسى است که خداوند را تنها با زبان مى‌پرستد، [و با حادثه‌اى کوچک مى‌لغزد،] پس اگر خیرى به او برسد، بدان آرامش یابد، و اگر مصیبت و آزمایشى به او برسد، دگرگون می‌شود [و به سوى کفر می‌رود، چنین کسى] در دنیا و آخرت زیانکار است. این همان زیان آشکار است. (۱۱) او جز خداوند چیزى را مى‌خواند که نه زیانى به او مى‌رساند و نه سودى. این همان گمراهی دور و دراز است. (۱۲) بلکه کسى را مى‌خواند که زیانش از سودش بیشتر است. چه مولا و سرپرست بدى! و چه همدم زشتى! (۱۳)

شب نوزدهم در مسجد به قرآن خواندن مشغول بودم. عادت داشتم در پایان برخی آیات بخوانم:

- ان الله سمیع بصیر

- والله یحب الصابرین

- والله خیر الرازقین

اما به یک‌باره در آیه ۱۶۰ سوره بقره مواجه شدم با:

- و انا التواب الرحیم

حس متفاوتی بود. این حس که نمی‌خوانی «خدا» شنوا و بیناست؛ بلکه می‌خوانی «من» توبه پذیر و بخشنده‌ام. انگار یک حس نزدیکی خاصی بود که لفظ «من» را ناگهان به کار برد؛ می‌خواست اثبات کند که خودش در حال سخن با ماست. می‌خواست نزدیک‌تر باشد. نزدیک‌تر از همه به کسی که قصد توبه دارد...

و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم
هر کس به خدا پناه برد، به راه راست رهنمون شده است.

آل عمران، آیه ۱۰۱